معرفی تیل

این متن ویرایش خواهد شد.

تیل از دهستان های شهرستان شبستر و از توابع بخش طسوج محسوب می شود. این روستا در شمال غربی دریاچه ارومیه قرار گرفته است. این روستا در فاصله 14/5 کیلومتری شهر طسوج و  14 کیلومتری شرفخانه قرار داشته واز شمال با کوه های میشو واز سمت جنوب به دریاچه ارومیه و روستاهای شیخ ولی وهفت چشمه ،شمال شرق روستای هریس وشمال غربی روستای حیدر آباد هم مرز است.

حمدالله مستوفی در کتاب نزهة القلوب در قرن هشتم هجری قمری فراوانی نعمت این منطقه راستوده ومینویسد " ناحیه ارونق وانزاب در غرب تبریز حاصل نیکو دارد از جمله: انگور ، غله ، میوه درختی و تیل هم جزو آن دهات است". تیل در لغت به معنی خال ونقطه است ودر فرهنگ باستان گفته شده که هر کلمه ای در زبان اوستا با حرف "ت"  آغاز شود به شهر یا روستا اطلاق می شود. به نقل از صفحه 161 کتاب جغرافیای سیاسی ونظامی ایران اثر مسعود کیهان در سال 1311 ، 600 خانوار در روستای تیل سکونت داشتند که جمعینی بالغ بر 2100 نفر را شامل بوده است. این آمار به نقل از کتاب فرهنگ ارونق وانزاب در سال 1324 به 2680 نفر افزایش  یافته و همزمان اولین مدرسه در این روستا تأسیس گردیده است. در حال حاضر این روستا با جمعیت بالغ بر سه هزار نفر در زمره ی آباد ترین دهستان های منطقه گونئی غربی و مرکز گونئی غربی می باشد. قدمت تاریخی آن تا حال حاضر مشخص نگشته و چون روی خط زلزله قرار دارد تا به حال سه بار موقعیت مکانی آن عوض شده است. از دوران قبل از اسلام آثاری در خانه های ویرانه وقبرستان (گوران) (گلین قلعه) و (کافر قلعه) بجا مانده است. مولانا محمد تیلی عارف نامدار قرن هشتم آذربایجان که در دربار هولاکوخان نیز بوده (فتوای او درباره حروفیه که شرحش در کتاب کوی سرخاب تبریز و روضات الجنان هم آمده، معروف بوده است) از مفاخیر این روستا محسوب می گردد.

بالاترین قله کوه میشو 3200 متر ارتفاعر  از دریا است که از درزن شروع می شود.درزن چشمه های جوشان وگوارایی دارد در دوطرف این دره قلعه های گلین قیه وکافر قیه نمایان است.

رودخانه های اصلی و فصلی تیل از کوه های میشو جاری و همزمان در این دره به هم می رسند و نرسیده به درزن منطقه ای بنام شاه بازداغلاری و حور قبرستانی وزیارت دمه قاباغی قرار دارند که گردشگاه هایی طبیعی و بسیار دیدنی و جذاب هستند.

سد تیل هم از دیگر جاذبه های این روستاست که در سمت شرق امتداد شاه باز داغی با ارتفاع 18 متر تاج قرارد دارد. آب دریاچه این  سد برای کشاورزی و پرورش ماهی استفاده می شود و درختان بادام و آلبالو کاشته شده در منطقه ای به وسعت 180 هکتار از ذخیره آب آن به صورت قطره ای و مکانیزه آبیاری می شوند. از آب دهستان تیل شاخه ای هم به روستای حیدرآباد لوله گذاری و آب آن روستاهم از تیل تأمین می شود.

در حوزه فرهنگ کتابخانه ایثار تیل با چند هزار جلد کتاب در فضائی به مساحت 200 مترمربع توسط فرهنگ دوستان وخیرین این دهستان دایر و درحال خدمت رسانی به اهالی روستا است. روستای تیل در مرکز روستاهای شیخ ولی، هریس، هفت چشمه و حیدرآباد قرار داردکه قادر است در صورت تمرکز سایر نهادهای دولتی و ایجاد و تأسیس شهرداری کلیه نیازهای اجتماعی منطقه را برطرف نماید.

از دیگر نقاط دیدنی تیل چشمه دریل است که در بالای دره قرار دارد وآب آن مصارف درمانی داشته وبخصوص برای رفع سنگ کلیه بسیار موثر است.

مقبره سید حسین کوه کمری از نوادگان سیدالساجدین حضرت امام زین العابدین (ع) در قبرستان بالا در قسمت شمال غربی تیل به طرف روستای حیدرآباد قرار دارد. این بزرگوار حدود سیصد سال پیش از منطقه قره داغ اهر ارسباران همراه خانواده و پدرشان به این منطقه مهاجرت نموده و در اینجا سکنا گزیده بودند.

اکثر مردم روستاهای منطقه و شهرهای اطراف برای زیارت وعرض ادب به این بقعه متبرکه می آیند وبه خاطر درخواست مراجعه کنندگان بازسازی مقبره در 9 فاز و در زمینی به مساحت بیش از ده هزار متر مربع طراحی و فاز اول آن با کمک خیرین و اهالی واداره اوقاف ومسئولین محلی شروع شده که امیدواریم با اتمام آن روستای تیل به یکی از مراکز زیارتی وگردشگری منطقه تبدیل گردد.

 مهاجرت اهالی روستا که عموما به دلیل خشکسالی ها واز رونق افتادن فعالیت های کشاورزی ودامداری که اقتصاد قالب اهالی روستا بودند رخ داده است،  بیشتر به شهرهای تهران و ارومیه بوده لیکن علیرغم فاصله ایجاد شده مردم موطن خویش را فراموش نکرده وتشکل هایی را ایجاد نموده اند که مهمترین آنها حسینیه اهل البیت تیلی های مقیم مرکز و حسینیه انصارالحسین ارومیه است.این تشکل ها ضمن کمک به اتحاد اهالی منطقه مساعدت مؤثری را در  عمران وآبادی روستا می نمایند.

حسین شوقی

منبع: پایگاه اطلاع رسانی دهستان تیل ( Www.Til238.IR )